Son dönemlerin en çok merak edilen konuları arasında yazılım ve yazılım dilleri yer almaktadır. Yazılım alanındaki gelişmeler ve sektörün hızlı yükselişi birçok insanın bu sektöre yönelmesini ve yazılım dillerini öğrenmeye başlamasını beraberinde getirmiştir. Yazılım geliştirirken en önemli öncelikler olan verimliliği arttırma ve karmaşayı azaltma konularında framework dediğimiz yapılar ön plana çıkmıştır. Peki hiç bilmeyenler için; framework nedir ve popüler framework türleri nelerdir?
Framework Nedir?
Framework, yazılım geliştirirken süreci kolaylaştırmak ve düzenlemek için yazılım geliştiriciler tarafından kullanılan bir iskelettir. Geliştiriciler tarafından daha önceden oluşturulan kütüphaneleri de içeren bu kod dokümanları, belirli kural ve hazır yapılar ile geliştiricilerin süreçlerini hızlandırır ve kolaylaştırır. Ayrıca tekrara düşme gibi sıkıntıları da önleyerek hataların en aza inmesini sağlar.
Frameworkler yazılım dili üstüne inşa edildiğinden ve amaçlara göre geliştirildiklerinden dolayı birçok farklı framework türü bulunmaktadır. Ayrıca frameworkler web geliştirme için kullanılmanın yanı sıra türlerine göre mobil veya masaüstü uygulamalarının yazımları için de kullanılabilmektedirler.
En Popüler Framework Türleri ve Kullanım Alanları
Zaman içerisinde birçok farklı framework türü ortaya çıkmıştır. Bunlardan en popüler olanlarını birkaç başlık altında incelemek mümkündür.
1. JavaScript Frameworkleri (JS Framework)
Frameworklerin en çok kullanıldığı yazılım dillerinin başında JavaScript gelmektedir. Özellikle front-end ve back-end yazılımcılar projelerinde çeşitli amaçlarla frameworklerden yararlanmaktadırlar. En yaygın kullanılan JS framework türlerinden bazıları şunlardır:
- Angular
Diğer frameworklere göre çok daha kolay bir dil yapısı ile modern uygulamaların geliştirilmesinde kullanıcılarına kolaylık sağlamaktadır.
- Vue.js Framework
Front-end yazılımcıların kullanıcı önyüzü oluşturmak için sıklıkla kullandıkları bir frameworktür. Hafif ve esnek bir yapı sunması kullanıcılar tarafından tercih edilmesini sağlayan en önemli faktörlerden biridir.
- React Kütüphanesi
React, web uygulamalarında kullanıcı arayüzü (UI) geliştirmeyi kolaylaştıran ve performansı artıran bir JavaScript kütüphanesidir. İlk olarak Facebook (Meta) tarafından 2011 yılında geliştirilen React, günümüzde birçok web sitesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Yalnızca UI oluşturma işlevine odaklanır ve yönlendirme (routing), durum yönetimi (state management) veya API çağrıları gibi özellikleri doğrudan içermez. Bu nedenle React Router, Redux, Tanstack Query gibi ek kütüphanelerle desteklenmesi gerekir. Bileşen tabanlı yapısı ve kullanım kolaylığı ile öne çıkan React, Next.js gibi araçlarla birlikte bir framework gibi bir yapıya kavuşabilir ve projeye esneklik sağlar.
2.CSS Framework
CSS Frameworkleri, responsive tasarımlar oluşturmayı kolaylaştırır ve UI bileşenleri için hazır şablonlar sunar. Butonlar, navigasyon menüleri, kartlar, form elemanları, modal pencereler gibi yaygın kullanılan UI bileşenlerinin önceden stilize edilmiş şablonları bulunur. Bu sayede sıfırdan tasarım yapmak yerine, hazır bileşenleri kullanarak zaman kazanılır.
- Bootstrap
En çok kullanılan css framework tiplerinin başında Bootstrap gelmektedir. Özellikle responsive tasarımlar için sağladığı kolaylıklarla bilinir.
3. Backend Frameworkleri
Backend frameworkleri, yazılımcıların tasarımdan çok arka kısımda kullanıcı arayüzünün arka kısım kodunun yazılmasında kullandıkları frameworklerdir. Bunlar python temelli olabildiği gibi Java gibi başka yazılım dillerini de temel alabilmektedir.
- Django Framework
Python frameworklerinden biridir. Güvenli ve hızlı olmasıyla ön plana çıkan framework Model View Template (MVT) mimarisine sahiptir. Veri tabanı işlemleri, güvenlik gibi konularda gelişmiştir.
- Spring Framework
Java tabanlı bir framework olan Spring framework, özellikle büyük çaplı kurumsal proje ve girişimlerde sıklıkla kullanılır. Güvenlik, veri tabanı yönetimi ve API öne çıktığı konular arasındadır. Ayrıca geliştiricilere sunduğu esnek yapı da kullanımını artıran sebeplerden biridir.
- Laravel Framework
PHP tabanlı bir frameworktür. MVC (Model-View-Controller) mimarisine sahip olan Laravel framework, web uygulamalarının geliştirilmesini hızlandıran routing, veri tabanı yönetimi ve authentication gibi birçok alanda da ön plana çıkmaktadır.
Framework Kullanmanın Avantajları Nelerdir?
Frameworkler yazılımcılara birçok alanda avantaj sağlamaktadır. Bu avantajlardan bazıları; yazılımcıların tekrar tekrar aynı kodları yazmasının önlenmesi, bir projeye sıfırdan başlamak yerine çok daha ileriden başlamalarının sağlanması, bunları yaparken zamandan tasarruf edilmesi ve hataların minimuma indirilmesi olarak sıralanabilir. Ayrıca web sitesi güvenliğini sağlamayı kolaylaştırması, birçok yazılımcı tarafından kullanıldığından topluluklardan destek almayı mümkün kılması gibi farklı avantajları da vardır.
